Nguyễn Bình

Nguyễn Bình tên thật là Nguyễn Phương Thảo một trong những vị tướng đầu tiên của lịch sử đương đại Việt Nam. Tài năng và công lao của ông được sử sách và người đời ca ngợi. Ông để lại dấu ấn rõ nét trong thời kỳ tiền khởi nghĩa ở vùng Đông Bắc và cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp ở Nam bộ.

 

Ông sinh năm 1906 ở làng An Phú, xã Tinh Tiến, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, một trong những làng quê vốn có truyền thống yêu nước và cách mạng. Ông xuống Hải Phòng làm thuỷ thủ trên tàu viễn dương chạy tuyến Việt Nam Pháp. Tận mắt chứng kiến sự áp bức bóc lột của thực dân xâm lược. Năm 1929 Nguyễn Phương Thảo trở thành người Đảng viên Việt Nam Quốc dân Đảng do Nguyễn Thái Học lãnh đạo. Sau cuộc khởi nghĩa Yên Bái (2/1930), ông bị thực dân Pháp bắt đi đày Côn Đảo. Trong tù ông được những đảng viên  cộng sản tuyên truyền, giác ngộ và tích cực tham gia đấu tranh chống chế độ hà khắc của nhà tù. Năm 1936 được trả tự do, ông về Hải Phòng và liên lạc với cách mạng, hoạt động tích cực. Từ năm 1943, Nguyễn Bình từ Bần Yên Nhân, tỉnh Hưng Yên mở rộng hoạt động gây cơ sở sang vùng Kiến An, Hải Phòng. Các đường dây do ông phụ trách toả rộng nhanh chóng ở thành phố về các huyện An Lão, Hải An, Thuỷ Nguyên, tỉnh lị Kiến An và thị xã Đồ Sơn.

 

Sau Hội nghị quân sự Bắc Kỳ, tháng 4/1945, Nguyễn Bình được xứ uỷ giao nhiệm vụ về vùng Duyên hải mua sắm vũ khí để chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang. Qua các nhà tư sản, anh em binh lính thuỷ thủ ông mua được khá nhiều vũ khí và tích cực chuẩn bị cho việc thành lập chiến khu Đông Triều (Trần Hưng Đạo). Ông đã xây dựng được nhiều nhân mối trong hàng ngũ binh sĩ địch, số anh em này có những đóng góp tích cực cho chiến khu.

 

Ngày 8/6 năm Ất Dậu, Nguyễn Bình chỉ huy các du lích quân nổ súng đánh chiếm các đồn địch ỏ Phố Chợ. Đó cũng là ngày chiến khu Đông Triều được thành lập do Nguyễn Bình làm tư lệnh, lực lượng của chiến khu ngày một lớn mạnh và mở rộng hoạt động trong khắp vùng Hải Dương, Bắc Giang, Quảng Yên, Hòn Gai, Kiến An, Hải Phòng. Nhân dân các địa phương trên cũng tích cực đóng góp sức người sức của cho chiến khu. Trong những ngày Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 dưới sự chỉ huy của tư lệnh Nguyễn Bình, du kích quân chiến khu liên tiếp tiến đánh tỉnh lị Quảng Yên và cướp vũ khí địch ở một số huyện. Ngày 23/8/1945, lực lượng vũ trang chiến khu chia làm hai đường thuỷ bộ tiến vào Hải Phòng cùng nhân dân thành phố mít tinh xoá bỏ chính quyền tay sai Nhật, thành lập chính quyền cách mạng, những ngày sau đó tham gia giành chính quyền ở huyện Hải An, thị xã Đồ Sơn, huyện đảo Cát Bà, Cát Hải...

 

Trong những ngày đầu cách mạng đứng trước sự phá hoại âm mưu lật đổ của các thế lực quốc tế và phản động trong nước, tư lênh Nguyễn Bình cùng bộ đội chiến khu giữ trọng trách lớn là bảo vệ chính quyền và nhân dân thành phố, trấn áp các bọn phản cách mạng. Khi thực dân Pháp đánh chiếm rộng ra toàn Nam bộ, Nguyễn Bình được Chủ tịch Hồ Chí Minh cử vào Nam lo việc thống nhất các lực lượng vũ trang. Ngày 20/11/1948 ông được chính phủ phong quân hàm trung tướng và làm tổng chỉ huy chiến trường Nam bộ.

 

Gan dạ, táo bạo, thông minh và quyết đoán là đặc trưng tiêu biểu trong nhân cách của tướng Nguyễn Bình. Những chiến công buổi đầu của nhân dân Nam bộ gắn liền với tên ông. Ông được nhân dân kính nể, quân thù khiếp sợ. Ngày 29/9/1951 trên đường công tác, trung tướng Nguyễn Bình đã hi sinh gần biên giới Việt Nam Campuchia.

 

Đoàn Trường Sơn