Lê Ngã

Lê Ngã người làng Tràng Kênh, huyện Thủy Đường, nay là thôn Tràng Kênh, thị trấn Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng. Thuở nhỏ nhà nghèo, Lê Ngã phải làm nô cho Trần Thiên Lại, một địa chủ có thế lực lớn trong vùng. Là người có chí lớn, lại thêm tướng mạo uy nghi, tài năng hơn người.


Lúc ấy, nhân dân ta rên xiết dưới ách đô hộ của nhà Minh, anh hùng hào kiệt nổi dậy chống giặc ở nhiều nơi. Ở địa bàn Hải Phòng ngày nay cũng có những căn cứ khởi nghĩa lớn như căn cứ Nghi Dương của Nguyên Sư Cối và Đỗ Nguyên Thố, căn cứ của Trịnh Công Chứng và Lê Hanh ở Vĩnh Bảo Ninh Giang, căn cứ của Phạm Thiện ở Tiên Lãng.


Lê Ngã tìm bạn bè, người quen bàn bạc, nổi dậy chống giặc. Ông đưa họ lên núi thuộc huyện Đan Ba, xứ Lạng Sơn để dựng căn cứ địa. Ở đây ông đổi tên là Dương Cung, trá xưng là dòng dõi vua Trần Duệ Tông. Quan phụ đạo huyện Đan Ba là Bế Thuấn hết sức giúp đỡ, lại gả con gái cho. Lê Ngã được suy tôn làm vua, gọi là Thiên Thượng hoàng đế, đặt niên hiệu là Vĩnh Thiên (năm đầu là năm Canh Tý 1420). Sau khi cờ khởi nghĩa dựng lên, dân khắp nơi từ vùng ven biển quê cũ đến vùng núi theo về rất đông có đến vài vạn quân. Lê Ngã đem theo tiến đánh trại Hồng Doanh ở vùng Quảng Ninh ngày nay. Rồi thừa thắng phá thành Xương Giang, tấn công trại Bình Than. Đây là những đồn trại quan trọng, kiên cố của bọn đô hộ. Lúc này tàn quân của các cuộc khởi nghĩa do Trịnh Công Chứng, Phạm Ngọc lãnh đạo cũng theo về nên lực lượng càng mạnh, Lê Ngã đặt quan chức, đúc tiền Vĩnh Thiên. Bọn đô hộ rất lo ngại. Trần Thiên Lại phát hiện ra tông tích của Lê Ngã, y không phục vì là gia nô cũ của y. Thiên Lại tự xưng là Hưng vận quốc thượng hầu lôi kéo quan lại các huyện gần đó đem quân theo hắn đi đánh Lê Ngã, nhưng bị Lê Ngã giết.


Tổng binh Lý Bân lo ngại phong trào lan rộng nên tự cầm đại quân, chia hai đường thủy bộ tiến đánh.


Nghĩa quân chống cự không nổi. Thủ lĩnh Lê Ngã và Bế Thuấn phải trốn đi biệt tích.


Tuy thất bại, nhưng cuộc khởi nghĩa Lê Ngã đã góp phần chia lửa với căn cứ Lam Sơn của Lê Lợi.


-          Đại Việt sử ký toàn thư


-          Việt sử thông giám cương mục


-          Tư liệu điền dã

Facebook zalo

Các tin đã đưa