Phạm Hữu Điều sinh ra và lớn lên ở làng Niệm Nghĩa (nay là xã Vĩnh Niệm, huyện An Hải, Hải Phòng). Cụ thân sinh ra Phạm Hữu Điều là Phạm Quốc Luân; gia đình có truyền thống võ nghệ.
Năm 1284, khi quân Nguyên vào xâm lược nước ta lần thứ hai, Phạm Hữu Điều đã cùng với bạn bè và thanh niên trong huyện tham gia vào đội quân nhà Trần đánh giặc cứu nước. Là một thanh niên nhanh nhẹn, tháo vát và nhiệt tình, Phạm Hữu Điều lúc nào cũng hoàn thành nhiệm vụ được giao. Theo gia phả họ Phạm ở Niệm Nghĩa, ông được triều đình cho giữ chức chỉ huy đồn thủy quân, trấn giữ Đồ Sơn. Trước trận thủy chiến Bạch Đằng, ông được giao nhiệm vụ dò xét tình hình quân địch. Nhưng đến khi Ô-mã-nhi, theo lệnh của Thoát Hoan, rút chạy về nước theo sông Bạch Đằng thì ông lại nhận nhiệm vụ chỉ huy một cánh quân mai phục, đợi giặc đến tiêu diệt. Triều Trần ban tước Quan nội hầu và cử làm tướng tiên phong phá quân Nguyên. Trong trận Bạch Đằng năm 1288, Phạm Hữu Điều luôn có mặt ở hàng đầu, xông pha nơi nguy hiểm. Quân Nguyên thua to, tướng giặc là Ô-mã-nhi bị bắt sống.
Sau khi dẹp giặc, Phạm Hữu Điều trở về Tràng Kênh rồi mất. Dân làng Tràng Kênh lập đền thờ ông trên quả đồi cao ở bên phải bờ sông Thải. Đền thờ vẫn còn, năm1995 chuyển về Niệm Nghĩa.
Theo: Gia phả họ Phạm ở Niệm Nghĩa; Tài liệu khảo sát địa phương
