Đào Văn Lôi

Đào Văn Lôi nguyên quán ở Kim Nhan - Châu Hoan nay  thuộc huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An, sinh quán phường Vân Tra, huyện An Dương nay là thôn Vân Tra, xã An Đồng, huyện An Hải. Theo thần phả Lôi Công thần từ của đền Vân Tra thì Đào Văn Lôi là con ông Đào Cam Mộc, khai quốc công triều Hậu Lý (1010 1225) quê ở vùng núi Kim Nhan, Châu Hoan. Mẹ là Đỗ Thị Uyển con gái cụ Đỗ Hưởng, một nhà có danh vọng ở phường Vân Tra. Khi Đào Cam Mộc du học ở kinh đô Hoa Lư có lần theo bạn đến Vân Tra được cụ Đỗ Hưởng mến tài gả con gái cho. Sau hai vợ chồng lại đến Hoa Lư sinh sống, vợ nuôi chồng tiếp tục ăn học thành tài làm quan với triều Tiên Lê...


Ngày 3 tháng 2 năm Đinh Hợi niên hiệu Thiên Phúc thứ 8, bà Đỗ Thị Uyển sinh Đào Văn Lôi. Thuở thiếu niên, ông được nuôi dạy ở quê mẹ. Vốn là người thông minh, mẫn tiệp, học một biết mười, tài kiêm văn võ. Đời Lý Thái Tổ, Đào Lôi giữ chức Đô đài lang. Năm Quý Sửu (1013), ông được phong chức Tiền Kim ngô tướng quân cùng Dực Thánh vương dẹp loạn Dương Trường Huệ. Khi xảy việc ba vương đem quân tranh ngôi với Thái tử Phật Mã, Đào Văn Lôi cùng các quan Lê Phụng Hiểu, Lý Nhân Nghĩa đánh dẹp ba vương lập Phật Mã lên ngôi vua. Do đó, ông được ban chức Tả phúc tâm. Năm Canh ngọ (1030) Đào Văn Lôi được cử đi dẹp loạn ở 2 châu Hoan, Ái. Ông phủ dụ được yên. Năm Quý Mùi (1043) ông theo vua thân chinh đi đánh quân Xiêm xâm phạm vùng biển Đại Ác, Tư Kháchhhhđược giao chức Thần vũ Thượng tướng quân. Sau khi quân ta đánh tan bọn xâm lược, ông được phong chức Thái úy, tước Thành Quốc công. Khi Nùng Trí Cao dựa vào vùng động Vật Ác làm phản, ông lại được vua sai cùng Thái úy Quách Thịnh Dật đi đánh dẹp. Vì có công phủ dụ dân thiểu số, ông được thăng Thái bảo, Lĩnh Quốc công.


Quãng niên hiệu Long chương thiên tự (1066-1067) Đào Văn Lôi lấy cớ già cả xin về trí sĩ, Lý Thánh Tông ưng cho. Nhà vua cho mở phủ đệ ở Vân Tra, thỉnh thoảng vua ngự về thăm hỏi. Khi triều đình có việc, vua thường triệu về kinh đô hoặc sai sứ đến hỏi. Khi về hưu, Đào Văn Lôi còn mở trường dạy học. Sĩ tử các nơi theo học rất đông, có đến 200 người thành tài. Môn sinh tôn ông là Vân Am phu tử. Khi quân Tống xâm lược, Lý Thánh Tông vời ông vào triều bàn việc quân quốc trọng sự. Ông tuy già cả, vẫn xin ra trận. Sau khi thắng trận, về thăm quê Kim Nhan, bỗng nhiên ông hóa. Được tin, vua cho tạc tượng dựng đền thờ và phong làm phúc thần. Đời Trần Nhân Tông vì có công âm phù đánh Nguyên nên được phong mỹ tự 'Phổ hóa hoằng toàn'


Đây là thần tích, còn chính sử chỉ ghi việc Đào Văn Lôi, sau khi dẹp loạn ba vương được phong chức Tả phúc tâm và điềm lành chùa Lôi Công (chùa do gia đình ông trùng tu có cây ưu đam nở hoa).


Việt sử lược: Toàn thư Cương mục; Thần tích các làng Vân Tra, Đồng Giới Đông, Đồng Giới Tây huyện An Hải làng Nhân Lý, huyện Thủy Nguyên

Facebook zalo

Các tin đã đưa